Олон жилийн дунджаас илүү хүйтэрнэ, хална гэх нь Монгол орны хувьд цаг агаарын таагүй мэдээлэл болж хувираад байна. Өнгөрсөн өвөл олон жилийн дунджаас илүү хүйтэрсэн нь найман сая малын нүдийг аниулж, олон малчны хотыг харлуулсан. Харин энэ зуны тухайд хэт халснаар халдварт өвчин газар авч буй. Бүр шинэ төрлийн халдварт өвчний тохиолдол ч бүртгэгджээ. Ирэх сарын тухайд цаг агаарын төлөв ямар байх бол. Ус цаг уурын хүрээлэнгээс гаргасан наймдугаар сарын цаг агаарын урьдчилсан төлвийг хүргэе.
Баруун зүгийн нутгаар цочир хүйтэрнэ
Баруун аймгуудын нутагт агаарын температурын сарын дундаж нь Их нууруудын хотгор, Алтайн өвөр говиор 18-23, бусад нутгаар 14-19 градус дулаан байх гэнэ. Тодруулбал, Баян-Өлгийн хойд, Увсын баруун хэсгээр олон жилийн дунджийн орчим бол бусад нутгаар олон жилийн дунджаас 1.5-2.0 градусаар дулаан байх нь. Мөн нэг ба хоёрдугаар арав хоногийн дунд үеэр Алтай, Хангайн уулархаг нутгаар шөнөдөө 3-8 градус дулаан, гуравдугаар арав хоногийн эхний хагаст хөрсөн дээр хасах градус хүрч хүйтрэх гэнэ.
Их нууруудын хотгор, Алтайн өвөр говиор шөнөдөө 14-19, өдөртөө 27-32 градус дулаан, бусад нутгаар шөнөдөө 8-13, өдөртөө 19-24 градус дулаан байна. Сүүлийн гуравдугаар арав хоногийн дунд үеэс Алтай, Хангайн уулархаг нутгаар шөнөдөө хоёр градус дулаанаас гурван градус хүрч цочир хүйтрэх тул тариаланчид анхааралтай байхыг цаг уурчид зөвлөлөө.
Харин Алтайн өвөр говиор шөнөдөө 10-15, өдөртөө 23-28 градус дулаан, бусад нутгаар шөнөдөө 4-9, өдөртөө 16-21 градус дулаан байх аж. Эл нутагт нэгдүгээр арав хоногийн дунд үе, хоёрдугаар арав хоногийн эхний хагаст өдөртөө Их нууруудын хотгор, Олон нууруудын хөндий, Алтайн өвөр говиор 33-38 градус, бусад нутгаар 26-31 градус хүрч хална. Бусад хугацаанд уулархаг нутгаар шөнөдөө 5-10, өдөртөө 18-23 градус дулаан байх аж.
Хур борооны хувьд Баян-Өлгийн хойд, Говь-Алтайн өмнөд хэсгээр олон жилийн дунджаас ахиу. Ховдын зүүн хойд, Увсын өмнөд, Завханы баруун өмнөд, Говь-Алтайн баруун хойд хэсгээр олон жилийн дунджаас бага, бусад нутгаар дундаж орчим байна. Нэгдүгээр арав хоногийн эхээр Хангайн уулархаг нутгаар, дунд үеэр нь нутгийн зарим газраар, нэг ба хоёрдугаар арав хоногийн сүүлчээр нутгийн хойд хэсгээр түр зуурын, дуу цахилгаантай бороо орно. Хоёрдугаар арав хоногийн дунд үе болон гуравдугаар арав хоногийн эхэн ба сүүлчээр ихэнх нутгаар бороотой. Борооны өмнө салхи түр зуур ширүүснэ. Ялангуяа нэг, хоёрдугаар арав хоногийн дунд үе, гуравдугаар арав хоногийн эхэн ба сүүлчээр зарим газраар 16 метр секундээс давж ширүүсч болзошгүй байна.
Төвийн нутагт аагим халуун үргэлжилнэ
Төвийн нутагт агаарын температурын дундаж нь ихэнх нутгаар 12-17 градус дулаан буюу Хөвсгөл, Булганы хойд хэсгээр олон жилийн дунджийн орчим, бусад нутгаар олон жилийн дунджаас 1.5-2.0 градусаар илүү хална. Нэгдүгээр арав хоногийн дунд үе болон хоёрдугаар арав хоногийн сүүлч, гуравдугаар арав хоногийн эхний хагаст Хангай, Хөвсгөлийн уулархаг нутгаар шөнөдөө 3-8 градус дулаан байх нь. Тэгвэл хоёрдугаар арав хоногийн сүүлч, гуравдугаар арав хоногийн эхээр хөрсөн дээр хасах дөрвөн градус хүрч цочир хүйтэрнэ. Сарын гуравдугаар арав хоногийн сүүлчээр Хангай, Хөвсгөлийн уулархаг нутгаар шөнөдөө гурван градус хүйтнээс хоёр градус дулаан болж цочир хүйтрэх төлөвтэй.
Бусад нутгаар шөнөдөө 3-8, өдөртөө 16-21 градус дулаан байна. Харин нэг ба хоёрдугаар арав хоногийн зарим өдөр Орхон, Сэлэнгийн сав, Туул голын хөндийгөөр өдөртөө 31-36, бусад нутгаар 25-30 градус хүрч халах нь. Бусад хугацаанд Хангай, Хөвсгөл, Хэнтийн уулархаг нутгаар шөнөдөө 6-11, өдөртөө 18-23, бусад нутгаар шөнөдөө 11-16, өдөртөө 23-28 градус дулаан байна.
Хөвсгөлийн баруун хэсгээр олон жилийн дунджаас ахиу хална. Гэхдээ Архангайн зүүн өмнөд, Булганы өмнөд, Сэлэнгийн баруун, Өвөрхангайн хойд хэсэг болон Төв аймгийн ихэнх нутгаар олон жилийн дунджаас бага, бусад нутгаар дунджийн орчим бороо орох төлөвтэй. Сард орох борооны зонхилох хувь нь эхний ба сүүлийн арав хоногт орно. Нэгдүгээр арав хоногийн эхэн ба дунд үеэр ихэнх нутгаар, хоёр ба гуравдугаар арав хоногийн эхээр зарим газраар түр зуурын бороотой. Хоёрдугаар арав хоногийн сүүлч, гуравдугаар арав хоногийн дунд үе болон сүүлчээр ихэнх нутгаар байгаль дэлхий дуу цахилгаантай хураа хайрлана. Борооны өмнө салхи түр зуур ширүүснэ.
Зүүн зүгийн нутагт ширүүн шуургатай
Зүүн зүгийн нутагт агаарын температурын сарын дундаж нь 15-20 градус дулаан хэмээн ирэх сарын төлөвт буужээ. Ер нь бүх нутгаар олон жилийн дунджаас 1.5-2.0 градусаар дулаан байх аж. Нэгдүгээр арав хоногийн эхэн ба сүүлч, хоёрдугаар арав хоногийн эцсээр Хэнтийн уулархаг нутгаар шөнөдөө 5-10, өдөртөө 16-21, бусад нутгаар шөнөдөө 9-14, өдөртөө 20-25 градус дулаан байна. Харин гуравдугаар арав хоногийн эхэн ба сүүлчээр сэрүүсч Хэнтийн уулархаг нутгаар шөнөдөө 1-6 градус дулаан. Хөрсөн дээр хасах гурван градус хүрч цочир хүйтрэх төлөвтэй. Өдөртөө 13-18, бусад нутгаар шөнөдөө 6-11, өдөртөө 17-22 градус дулаан байна. Бусад хугацаанд ихэнх нутгаар шөнөдөө 12-17, өдөртөө 24-29 градус дулаан байх бөгөөд нэгдүгээр арав хоногийн дунд үе, хоёрдугаар арав хоногийн зарим өдөр 29-34 градус хүрч халах төлөвтэй.
Энэ сард орох борооны хэмжээ Хэнтийн баруун хойд, Дорнодын зүүн хойд болон зүүн өмнөд, Сүхбаатарын өмнөд хэсгээр олон жилийн дунджийн орчим, бусад нутгаар олон жилийн дунджаас бага байна. Нэгдүгээр арав хоногийн дунд үе, хоёрдугаар арав хоногийн сүүлч, гуравдугаар арав хоногийн дунд үе ба сүүлчээр нутгийн зарим газраар бороо орно. Харин нэгдүгээр арав хоногийн эцэс, гуравдугаар арав хоногийн эхээр нутгийн хойд хэсгээр түр зуурын бороотой. Салхи мөн л борооны өмнө түр зуур ширүүсэх бөгөөд нэгдүгээр арав хоногийн дунд үе, хоёрдугаар арав хоногийн эцэс, гуравдугаар арав хоногийн эхэн ба сүүлчээр зарим үед 16-20 метр секунд хүрэх нь.
Говийн нутагт олон жилийн дунджаас бага бороотой
Энэ бүс нутагт агаарын температурын сарын дундаж 19-24 градус дулаан байна. Өмнөговийн өмнөд, Дорноговийн баруун өмнөд хэсгээр олон жилийн дунджийн орчим, бусад нутгаар олон жилийн дунджаас 1.5-2.0 градусаар дулаарах аж. Нэг, хоёрдугаар арав хоногийн сүүлчээр бага зэрэг сэрүүсэх боловч ихэнх хугацаанд нь бүх нутгаар халуун байх төлөвтэй. Ялангуяа нэгдүгээр арав хоногийн дунд үеэр өдөртөө 33-38 градус хүрч хална. Харин гуравдугаар арав хоногийн эхэн ба сүүлчээр сэрүүсч нутгийн хойд хэсгээр шөнөдөө 5-10, өдөртөө 18-23, бусад нутгаар шөнөдөө 9-14, өдөртөө 21-26 градус дулаан байна. Бусад хугацаанд ихэнх нутгаар шөнөдөө 12-17, өдөртөө 24-29 градус дулаан байх гэнэ.
Энэ сард орох борооны хэмжээ нь Өмнөговийн ихэнх нутаг, Дундговийн баруун өмнөд, Дорноговийн өмнөд хэсгээр олон жилийн дунджийн орчим, бусад нутгаар олон жилийн дунджаас бага байна. Сарын сүүлчийн арав хоног илүү бороошино. Нэгдүгээр арав хоногийн дунд үе болон сүүлчээр зарим газраар, хоёр ба гуравдугаар арав хоногийн дунд үеэр нутгийн хойд хэсгээр түр зуурын бороотой. Харин хоёр ба гуравдугаар арав хоногийн сүүлчээр нутгийн зарим газраар дуу цахилгаантай бороо орж, салхи түр зуур ширүүсэхдээ 20-24 метр секунд хүрэх аж.
А.Мягмар
Баруун зүгийн нутгаар цочир хүйтэрнэ
Баруун аймгуудын нутагт агаарын температурын сарын дундаж нь Их нууруудын хотгор, Алтайн өвөр говиор 18-23, бусад нутгаар 14-19 градус дулаан байх гэнэ. Тодруулбал, Баян-Өлгийн хойд, Увсын баруун хэсгээр олон жилийн дунджийн орчим бол бусад нутгаар олон жилийн дунджаас 1.5-2.0 градусаар дулаан байх нь. Мөн нэг ба хоёрдугаар арав хоногийн дунд үеэр Алтай, Хангайн уулархаг нутгаар шөнөдөө 3-8 градус дулаан, гуравдугаар арав хоногийн эхний хагаст хөрсөн дээр хасах градус хүрч хүйтрэх гэнэ.
Их нууруудын хотгор, Алтайн өвөр говиор шөнөдөө 14-19, өдөртөө 27-32 градус дулаан, бусад нутгаар шөнөдөө 8-13, өдөртөө 19-24 градус дулаан байна. Сүүлийн гуравдугаар арав хоногийн дунд үеэс Алтай, Хангайн уулархаг нутгаар шөнөдөө хоёр градус дулаанаас гурван градус хүрч цочир хүйтрэх тул тариаланчид анхааралтай байхыг цаг уурчид зөвлөлөө.
Харин Алтайн өвөр говиор шөнөдөө 10-15, өдөртөө 23-28 градус дулаан, бусад нутгаар шөнөдөө 4-9, өдөртөө 16-21 градус дулаан байх аж. Эл нутагт нэгдүгээр арав хоногийн дунд үе, хоёрдугаар арав хоногийн эхний хагаст өдөртөө Их нууруудын хотгор, Олон нууруудын хөндий, Алтайн өвөр говиор 33-38 градус, бусад нутгаар 26-31 градус хүрч хална. Бусад хугацаанд уулархаг нутгаар шөнөдөө 5-10, өдөртөө 18-23 градус дулаан байх аж.
Хур борооны хувьд Баян-Өлгийн хойд, Говь-Алтайн өмнөд хэсгээр олон жилийн дунджаас ахиу. Ховдын зүүн хойд, Увсын өмнөд, Завханы баруун өмнөд, Говь-Алтайн баруун хойд хэсгээр олон жилийн дунджаас бага, бусад нутгаар дундаж орчим байна. Нэгдүгээр арав хоногийн эхээр Хангайн уулархаг нутгаар, дунд үеэр нь нутгийн зарим газраар, нэг ба хоёрдугаар арав хоногийн сүүлчээр нутгийн хойд хэсгээр түр зуурын, дуу цахилгаантай бороо орно. Хоёрдугаар арав хоногийн дунд үе болон гуравдугаар арав хоногийн эхэн ба сүүлчээр ихэнх нутгаар бороотой. Борооны өмнө салхи түр зуур ширүүснэ. Ялангуяа нэг, хоёрдугаар арав хоногийн дунд үе, гуравдугаар арав хоногийн эхэн ба сүүлчээр зарим газраар 16 метр секундээс давж ширүүсч болзошгүй байна.
Төвийн нутагт аагим халуун үргэлжилнэ
Төвийн нутагт агаарын температурын дундаж нь ихэнх нутгаар 12-17 градус дулаан буюу Хөвсгөл, Булганы хойд хэсгээр олон жилийн дунджийн орчим, бусад нутгаар олон жилийн дунджаас 1.5-2.0 градусаар илүү хална. Нэгдүгээр арав хоногийн дунд үе болон хоёрдугаар арав хоногийн сүүлч, гуравдугаар арав хоногийн эхний хагаст Хангай, Хөвсгөлийн уулархаг нутгаар шөнөдөө 3-8 градус дулаан байх нь. Тэгвэл хоёрдугаар арав хоногийн сүүлч, гуравдугаар арав хоногийн эхээр хөрсөн дээр хасах дөрвөн градус хүрч цочир хүйтэрнэ. Сарын гуравдугаар арав хоногийн сүүлчээр Хангай, Хөвсгөлийн уулархаг нутгаар шөнөдөө гурван градус хүйтнээс хоёр градус дулаан болж цочир хүйтрэх төлөвтэй.
Бусад нутгаар шөнөдөө 3-8, өдөртөө 16-21 градус дулаан байна. Харин нэг ба хоёрдугаар арав хоногийн зарим өдөр Орхон, Сэлэнгийн сав, Туул голын хөндийгөөр өдөртөө 31-36, бусад нутгаар 25-30 градус хүрч халах нь. Бусад хугацаанд Хангай, Хөвсгөл, Хэнтийн уулархаг нутгаар шөнөдөө 6-11, өдөртөө 18-23, бусад нутгаар шөнөдөө 11-16, өдөртөө 23-28 градус дулаан байна.
Хөвсгөлийн баруун хэсгээр олон жилийн дунджаас ахиу хална. Гэхдээ Архангайн зүүн өмнөд, Булганы өмнөд, Сэлэнгийн баруун, Өвөрхангайн хойд хэсэг болон Төв аймгийн ихэнх нутгаар олон жилийн дунджаас бага, бусад нутгаар дунджийн орчим бороо орох төлөвтэй. Сард орох борооны зонхилох хувь нь эхний ба сүүлийн арав хоногт орно. Нэгдүгээр арав хоногийн эхэн ба дунд үеэр ихэнх нутгаар, хоёр ба гуравдугаар арав хоногийн эхээр зарим газраар түр зуурын бороотой. Хоёрдугаар арав хоногийн сүүлч, гуравдугаар арав хоногийн дунд үе болон сүүлчээр ихэнх нутгаар байгаль дэлхий дуу цахилгаантай хураа хайрлана. Борооны өмнө салхи түр зуур ширүүснэ.
Зүүн зүгийн нутагт ширүүн шуургатай
Зүүн зүгийн нутагт агаарын температурын сарын дундаж нь 15-20 градус дулаан хэмээн ирэх сарын төлөвт буужээ. Ер нь бүх нутгаар олон жилийн дунджаас 1.5-2.0 градусаар дулаан байх аж. Нэгдүгээр арав хоногийн эхэн ба сүүлч, хоёрдугаар арав хоногийн эцсээр Хэнтийн уулархаг нутгаар шөнөдөө 5-10, өдөртөө 16-21, бусад нутгаар шөнөдөө 9-14, өдөртөө 20-25 градус дулаан байна. Харин гуравдугаар арав хоногийн эхэн ба сүүлчээр сэрүүсч Хэнтийн уулархаг нутгаар шөнөдөө 1-6 градус дулаан. Хөрсөн дээр хасах гурван градус хүрч цочир хүйтрэх төлөвтэй. Өдөртөө 13-18, бусад нутгаар шөнөдөө 6-11, өдөртөө 17-22 градус дулаан байна. Бусад хугацаанд ихэнх нутгаар шөнөдөө 12-17, өдөртөө 24-29 градус дулаан байх бөгөөд нэгдүгээр арав хоногийн дунд үе, хоёрдугаар арав хоногийн зарим өдөр 29-34 градус хүрч халах төлөвтэй.
Энэ сард орох борооны хэмжээ Хэнтийн баруун хойд, Дорнодын зүүн хойд болон зүүн өмнөд, Сүхбаатарын өмнөд хэсгээр олон жилийн дунджийн орчим, бусад нутгаар олон жилийн дунджаас бага байна. Нэгдүгээр арав хоногийн дунд үе, хоёрдугаар арав хоногийн сүүлч, гуравдугаар арав хоногийн дунд үе ба сүүлчээр нутгийн зарим газраар бороо орно. Харин нэгдүгээр арав хоногийн эцэс, гуравдугаар арав хоногийн эхээр нутгийн хойд хэсгээр түр зуурын бороотой. Салхи мөн л борооны өмнө түр зуур ширүүсэх бөгөөд нэгдүгээр арав хоногийн дунд үе, хоёрдугаар арав хоногийн эцэс, гуравдугаар арав хоногийн эхэн ба сүүлчээр зарим үед 16-20 метр секунд хүрэх нь.
Говийн нутагт олон жилийн дунджаас бага бороотой
Энэ бүс нутагт агаарын температурын сарын дундаж 19-24 градус дулаан байна. Өмнөговийн өмнөд, Дорноговийн баруун өмнөд хэсгээр олон жилийн дунджийн орчим, бусад нутгаар олон жилийн дунджаас 1.5-2.0 градусаар дулаарах аж. Нэг, хоёрдугаар арав хоногийн сүүлчээр бага зэрэг сэрүүсэх боловч ихэнх хугацаанд нь бүх нутгаар халуун байх төлөвтэй. Ялангуяа нэгдүгээр арав хоногийн дунд үеэр өдөртөө 33-38 градус хүрч хална. Харин гуравдугаар арав хоногийн эхэн ба сүүлчээр сэрүүсч нутгийн хойд хэсгээр шөнөдөө 5-10, өдөртөө 18-23, бусад нутгаар шөнөдөө 9-14, өдөртөө 21-26 градус дулаан байна. Бусад хугацаанд ихэнх нутгаар шөнөдөө 12-17, өдөртөө 24-29 градус дулаан байх гэнэ.
Энэ сард орох борооны хэмжээ нь Өмнөговийн ихэнх нутаг, Дундговийн баруун өмнөд, Дорноговийн өмнөд хэсгээр олон жилийн дунджийн орчим, бусад нутгаар олон жилийн дунджаас бага байна. Сарын сүүлчийн арав хоног илүү бороошино. Нэгдүгээр арав хоногийн дунд үе болон сүүлчээр зарим газраар, хоёр ба гуравдугаар арав хоногийн дунд үеэр нутгийн хойд хэсгээр түр зуурын бороотой. Харин хоёр ба гуравдугаар арав хоногийн сүүлчээр нутгийн зарим газраар дуу цахилгаантай бороо орж, салхи түр зуур ширүүсэхдээ 20-24 метр секунд хүрэх аж.
А.Мягмар
Олон жилийн дунджаас илүү хүйтэрнэ, хална гэх нь Монгол орны хувьд цаг агаарын таагүй мэдээлэл болж хувираад байна. Өнгөрсөн өвөл олон жилийн дунджаас илүү хүйтэрсэн нь найман сая малын нүдийг аниулж, олон малчны хотыг харлуулсан. Харин энэ зуны тухайд хэт халснаар халдварт өвчин газар авч буй. Бүр шинэ төрлийн халдварт өвчний тохиолдол ч бүртгэгджээ. Ирэх сарын тухайд цаг агаарын төлөв ямар байх бол. Ус цаг уурын хүрээлэнгээс гаргасан наймдугаар сарын цаг агаарын урьдчилсан төлвийг хүргэе.
Баруун зүгийн нутгаар цочир хүйтэрнэ
Баруун аймгуудын нутагт агаарын температурын сарын дундаж нь Их нууруудын хотгор, Алтайн өвөр говиор 18-23, бусад нутгаар 14-19 градус дулаан байх гэнэ. Тодруулбал, Баян-Өлгийн хойд, Увсын баруун хэсгээр олон жилийн дунджийн орчим бол бусад нутгаар олон жилийн дунджаас 1.5-2.0 градусаар дулаан байх нь. Мөн нэг ба хоёрдугаар арав хоногийн дунд үеэр Алтай, Хангайн уулархаг нутгаар шөнөдөө 3-8 градус дулаан, гуравдугаар арав хоногийн эхний хагаст хөрсөн дээр хасах градус хүрч хүйтрэх гэнэ.
Их нууруудын хотгор, Алтайн өвөр говиор шөнөдөө 14-19, өдөртөө 27-32 градус дулаан, бусад нутгаар шөнөдөө 8-13, өдөртөө 19-24 градус дулаан байна. Сүүлийн гуравдугаар арав хоногийн дунд үеэс Алтай, Хангайн уулархаг нутгаар шөнөдөө хоёр градус дулаанаас гурван градус хүрч цочир хүйтрэх тул тариаланчид анхааралтай байхыг цаг уурчид зөвлөлөө.
Харин Алтайн өвөр говиор шөнөдөө 10-15, өдөртөө 23-28 градус дулаан, бусад нутгаар шөнөдөө 4-9, өдөртөө 16-21 градус дулаан байх аж. Эл нутагт нэгдүгээр арав хоногийн дунд үе, хоёрдугаар арав хоногийн эхний хагаст өдөртөө Их нууруудын хотгор, Олон нууруудын хөндий, Алтайн өвөр говиор 33-38 градус, бусад нутгаар 26-31 градус хүрч хална. Бусад хугацаанд уулархаг нутгаар шөнөдөө 5-10, өдөртөө 18-23 градус дулаан байх аж.
Хур борооны хувьд Баян-Өлгийн хойд, Говь-Алтайн өмнөд хэсгээр олон жилийн дунджаас ахиу. Ховдын зүүн хойд, Увсын өмнөд, Завханы баруун өмнөд, Говь-Алтайн баруун хойд хэсгээр олон жилийн дунджаас бага, бусад нутгаар дундаж орчим байна. Нэгдүгээр арав хоногийн эхээр Хангайн уулархаг нутгаар, дунд үеэр нь нутгийн зарим газраар, нэг ба хоёрдугаар арав хоногийн сүүлчээр нутгийн хойд хэсгээр түр зуурын, дуу цахилгаантай бороо орно. Хоёрдугаар арав хоногийн дунд үе болон гуравдугаар арав хоногийн эхэн ба сүүлчээр ихэнх нутгаар бороотой. Борооны өмнө салхи түр зуур ширүүснэ. Ялангуяа нэг, хоёрдугаар арав хоногийн дунд үе, гуравдугаар арав хоногийн эхэн ба сүүлчээр зарим газраар 16 метр секундээс давж ширүүсч болзошгүй байна.
Төвийн нутагт аагим халуун үргэлжилнэ
Төвийн нутагт агаарын температурын дундаж нь ихэнх нутгаар 12-17 градус дулаан буюу Хөвсгөл, Булганы хойд хэсгээр олон жилийн дунджийн орчим, бусад нутгаар олон жилийн дунджаас 1.5-2.0 градусаар илүү хална. Нэгдүгээр арав хоногийн дунд үе болон хоёрдугаар арав хоногийн сүүлч, гуравдугаар арав хоногийн эхний хагаст Хангай, Хөвсгөлийн уулархаг нутгаар шөнөдөө 3-8 градус дулаан байх нь. Тэгвэл хоёрдугаар арав хоногийн сүүлч, гуравдугаар арав хоногийн эхээр хөрсөн дээр хасах дөрвөн градус хүрч цочир хүйтэрнэ. Сарын гуравдугаар арав хоногийн сүүлчээр Хангай, Хөвсгөлийн уулархаг нутгаар шөнөдөө гурван градус хүйтнээс хоёр градус дулаан болж цочир хүйтрэх төлөвтэй.
Бусад нутгаар шөнөдөө 3-8, өдөртөө 16-21 градус дулаан байна. Харин нэг ба хоёрдугаар арав хоногийн зарим өдөр Орхон, Сэлэнгийн сав, Туул голын хөндийгөөр өдөртөө 31-36, бусад нутгаар 25-30 градус хүрч халах нь. Бусад хугацаанд Хангай, Хөвсгөл, Хэнтийн уулархаг нутгаар шөнөдөө 6-11, өдөртөө 18-23, бусад нутгаар шөнөдөө 11-16, өдөртөө 23-28 градус дулаан байна.
Хөвсгөлийн баруун хэсгээр олон жилийн дунджаас ахиу хална. Гэхдээ Архангайн зүүн өмнөд, Булганы өмнөд, Сэлэнгийн баруун, Өвөрхангайн хойд хэсэг болон Төв аймгийн ихэнх нутгаар олон жилийн дунджаас бага, бусад нутгаар дунджийн орчим бороо орох төлөвтэй. Сард орох борооны зонхилох хувь нь эхний ба сүүлийн арав хоногт орно. Нэгдүгээр арав хоногийн эхэн ба дунд үеэр ихэнх нутгаар, хоёр ба гуравдугаар арав хоногийн эхээр зарим газраар түр зуурын бороотой. Хоёрдугаар арав хоногийн сүүлч, гуравдугаар арав хоногийн дунд үе болон сүүлчээр ихэнх нутгаар байгаль дэлхий дуу цахилгаантай хураа хайрлана. Борооны өмнө салхи түр зуур ширүүснэ.
Зүүн зүгийн нутагт ширүүн шуургатай
Зүүн зүгийн нутагт агаарын температурын сарын дундаж нь 15-20 градус дулаан хэмээн ирэх сарын төлөвт буужээ. Ер нь бүх нутгаар олон жилийн дунджаас 1.5-2.0 градусаар дулаан байх аж. Нэгдүгээр арав хоногийн эхэн ба сүүлч, хоёрдугаар арав хоногийн эцсээр Хэнтийн уулархаг нутгаар шөнөдөө 5-10, өдөртөө 16-21, бусад нутгаар шөнөдөө 9-14, өдөртөө 20-25 градус дулаан байна. Харин гуравдугаар арав хоногийн эхэн ба сүүлчээр сэрүүсч Хэнтийн уулархаг нутгаар шөнөдөө 1-6 градус дулаан. Хөрсөн дээр хасах гурван градус хүрч цочир хүйтрэх төлөвтэй. Өдөртөө 13-18, бусад нутгаар шөнөдөө 6-11, өдөртөө 17-22 градус дулаан байна. Бусад хугацаанд ихэнх нутгаар шөнөдөө 12-17, өдөртөө 24-29 градус дулаан байх бөгөөд нэгдүгээр арав хоногийн дунд үе, хоёрдугаар арав хоногийн зарим өдөр 29-34 градус хүрч халах төлөвтэй.
Энэ сард орох борооны хэмжээ Хэнтийн баруун хойд, Дорнодын зүүн хойд болон зүүн өмнөд, Сүхбаатарын өмнөд хэсгээр олон жилийн дунджийн орчим, бусад нутгаар олон жилийн дунджаас бага байна. Нэгдүгээр арав хоногийн дунд үе, хоёрдугаар арав хоногийн сүүлч, гуравдугаар арав хоногийн дунд үе ба сүүлчээр нутгийн зарим газраар бороо орно. Харин нэгдүгээр арав хоногийн эцэс, гуравдугаар арав хоногийн эхээр нутгийн хойд хэсгээр түр зуурын бороотой. Салхи мөн л борооны өмнө түр зуур ширүүсэх бөгөөд нэгдүгээр арав хоногийн дунд үе, хоёрдугаар арав хоногийн эцэс, гуравдугаар арав хоногийн эхэн ба сүүлчээр зарим үед 16-20 метр секунд хүрэх нь.
Говийн нутагт олон жилийн дунджаас бага бороотой
Энэ бүс нутагт агаарын температурын сарын дундаж 19-24 градус дулаан байна. Өмнөговийн өмнөд, Дорноговийн баруун өмнөд хэсгээр олон жилийн дунджийн орчим, бусад нутгаар олон жилийн дунджаас 1.5-2.0 градусаар дулаарах аж. Нэг, хоёрдугаар арав хоногийн сүүлчээр бага зэрэг сэрүүсэх боловч ихэнх хугацаанд нь бүх нутгаар халуун байх төлөвтэй. Ялангуяа нэгдүгээр арав хоногийн дунд үеэр өдөртөө 33-38 градус хүрч хална. Харин гуравдугаар арав хоногийн эхэн ба сүүлчээр сэрүүсч нутгийн хойд хэсгээр шөнөдөө 5-10, өдөртөө 18-23, бусад нутгаар шөнөдөө 9-14, өдөртөө 21-26 градус дулаан байна. Бусад хугацаанд ихэнх нутгаар шөнөдөө 12-17, өдөртөө 24-29 градус дулаан байх гэнэ.
Энэ сард орох борооны хэмжээ нь Өмнөговийн ихэнх нутаг, Дундговийн баруун өмнөд, Дорноговийн өмнөд хэсгээр олон жилийн дунджийн орчим, бусад нутгаар олон жилийн дунджаас бага байна. Сарын сүүлчийн арав хоног илүү бороошино. Нэгдүгээр арав хоногийн дунд үе болон сүүлчээр зарим газраар, хоёр ба гуравдугаар арав хоногийн дунд үеэр нутгийн хойд хэсгээр түр зуурын бороотой. Харин хоёр ба гуравдугаар арав хоногийн сүүлчээр нутгийн зарим газраар дуу цахилгаантай бороо орж, салхи түр зуур ширүүсэхдээ 20-24 метр секунд хүрэх аж.
А.Мягмар
Баруун зүгийн нутгаар цочир хүйтэрнэ
Баруун аймгуудын нутагт агаарын температурын сарын дундаж нь Их нууруудын хотгор, Алтайн өвөр говиор 18-23, бусад нутгаар 14-19 градус дулаан байх гэнэ. Тодруулбал, Баян-Өлгийн хойд, Увсын баруун хэсгээр олон жилийн дунджийн орчим бол бусад нутгаар олон жилийн дунджаас 1.5-2.0 градусаар дулаан байх нь. Мөн нэг ба хоёрдугаар арав хоногийн дунд үеэр Алтай, Хангайн уулархаг нутгаар шөнөдөө 3-8 градус дулаан, гуравдугаар арав хоногийн эхний хагаст хөрсөн дээр хасах градус хүрч хүйтрэх гэнэ.
Их нууруудын хотгор, Алтайн өвөр говиор шөнөдөө 14-19, өдөртөө 27-32 градус дулаан, бусад нутгаар шөнөдөө 8-13, өдөртөө 19-24 градус дулаан байна. Сүүлийн гуравдугаар арав хоногийн дунд үеэс Алтай, Хангайн уулархаг нутгаар шөнөдөө хоёр градус дулаанаас гурван градус хүрч цочир хүйтрэх тул тариаланчид анхааралтай байхыг цаг уурчид зөвлөлөө.
Харин Алтайн өвөр говиор шөнөдөө 10-15, өдөртөө 23-28 градус дулаан, бусад нутгаар шөнөдөө 4-9, өдөртөө 16-21 градус дулаан байх аж. Эл нутагт нэгдүгээр арав хоногийн дунд үе, хоёрдугаар арав хоногийн эхний хагаст өдөртөө Их нууруудын хотгор, Олон нууруудын хөндий, Алтайн өвөр говиор 33-38 градус, бусад нутгаар 26-31 градус хүрч хална. Бусад хугацаанд уулархаг нутгаар шөнөдөө 5-10, өдөртөө 18-23 градус дулаан байх аж.
Хур борооны хувьд Баян-Өлгийн хойд, Говь-Алтайн өмнөд хэсгээр олон жилийн дунджаас ахиу. Ховдын зүүн хойд, Увсын өмнөд, Завханы баруун өмнөд, Говь-Алтайн баруун хойд хэсгээр олон жилийн дунджаас бага, бусад нутгаар дундаж орчим байна. Нэгдүгээр арав хоногийн эхээр Хангайн уулархаг нутгаар, дунд үеэр нь нутгийн зарим газраар, нэг ба хоёрдугаар арав хоногийн сүүлчээр нутгийн хойд хэсгээр түр зуурын, дуу цахилгаантай бороо орно. Хоёрдугаар арав хоногийн дунд үе болон гуравдугаар арав хоногийн эхэн ба сүүлчээр ихэнх нутгаар бороотой. Борооны өмнө салхи түр зуур ширүүснэ. Ялангуяа нэг, хоёрдугаар арав хоногийн дунд үе, гуравдугаар арав хоногийн эхэн ба сүүлчээр зарим газраар 16 метр секундээс давж ширүүсч болзошгүй байна.
Төвийн нутагт аагим халуун үргэлжилнэ
Төвийн нутагт агаарын температурын дундаж нь ихэнх нутгаар 12-17 градус дулаан буюу Хөвсгөл, Булганы хойд хэсгээр олон жилийн дунджийн орчим, бусад нутгаар олон жилийн дунджаас 1.5-2.0 градусаар илүү хална. Нэгдүгээр арав хоногийн дунд үе болон хоёрдугаар арав хоногийн сүүлч, гуравдугаар арав хоногийн эхний хагаст Хангай, Хөвсгөлийн уулархаг нутгаар шөнөдөө 3-8 градус дулаан байх нь. Тэгвэл хоёрдугаар арав хоногийн сүүлч, гуравдугаар арав хоногийн эхээр хөрсөн дээр хасах дөрвөн градус хүрч цочир хүйтэрнэ. Сарын гуравдугаар арав хоногийн сүүлчээр Хангай, Хөвсгөлийн уулархаг нутгаар шөнөдөө гурван градус хүйтнээс хоёр градус дулаан болж цочир хүйтрэх төлөвтэй.
Бусад нутгаар шөнөдөө 3-8, өдөртөө 16-21 градус дулаан байна. Харин нэг ба хоёрдугаар арав хоногийн зарим өдөр Орхон, Сэлэнгийн сав, Туул голын хөндийгөөр өдөртөө 31-36, бусад нутгаар 25-30 градус хүрч халах нь. Бусад хугацаанд Хангай, Хөвсгөл, Хэнтийн уулархаг нутгаар шөнөдөө 6-11, өдөртөө 18-23, бусад нутгаар шөнөдөө 11-16, өдөртөө 23-28 градус дулаан байна.
Хөвсгөлийн баруун хэсгээр олон жилийн дунджаас ахиу хална. Гэхдээ Архангайн зүүн өмнөд, Булганы өмнөд, Сэлэнгийн баруун, Өвөрхангайн хойд хэсэг болон Төв аймгийн ихэнх нутгаар олон жилийн дунджаас бага, бусад нутгаар дунджийн орчим бороо орох төлөвтэй. Сард орох борооны зонхилох хувь нь эхний ба сүүлийн арав хоногт орно. Нэгдүгээр арав хоногийн эхэн ба дунд үеэр ихэнх нутгаар, хоёр ба гуравдугаар арав хоногийн эхээр зарим газраар түр зуурын бороотой. Хоёрдугаар арав хоногийн сүүлч, гуравдугаар арав хоногийн дунд үе болон сүүлчээр ихэнх нутгаар байгаль дэлхий дуу цахилгаантай хураа хайрлана. Борооны өмнө салхи түр зуур ширүүснэ.
Зүүн зүгийн нутагт ширүүн шуургатай
Зүүн зүгийн нутагт агаарын температурын сарын дундаж нь 15-20 градус дулаан хэмээн ирэх сарын төлөвт буужээ. Ер нь бүх нутгаар олон жилийн дунджаас 1.5-2.0 градусаар дулаан байх аж. Нэгдүгээр арав хоногийн эхэн ба сүүлч, хоёрдугаар арав хоногийн эцсээр Хэнтийн уулархаг нутгаар шөнөдөө 5-10, өдөртөө 16-21, бусад нутгаар шөнөдөө 9-14, өдөртөө 20-25 градус дулаан байна. Харин гуравдугаар арав хоногийн эхэн ба сүүлчээр сэрүүсч Хэнтийн уулархаг нутгаар шөнөдөө 1-6 градус дулаан. Хөрсөн дээр хасах гурван градус хүрч цочир хүйтрэх төлөвтэй. Өдөртөө 13-18, бусад нутгаар шөнөдөө 6-11, өдөртөө 17-22 градус дулаан байна. Бусад хугацаанд ихэнх нутгаар шөнөдөө 12-17, өдөртөө 24-29 градус дулаан байх бөгөөд нэгдүгээр арав хоногийн дунд үе, хоёрдугаар арав хоногийн зарим өдөр 29-34 градус хүрч халах төлөвтэй.
Энэ сард орох борооны хэмжээ Хэнтийн баруун хойд, Дорнодын зүүн хойд болон зүүн өмнөд, Сүхбаатарын өмнөд хэсгээр олон жилийн дунджийн орчим, бусад нутгаар олон жилийн дунджаас бага байна. Нэгдүгээр арав хоногийн дунд үе, хоёрдугаар арав хоногийн сүүлч, гуравдугаар арав хоногийн дунд үе ба сүүлчээр нутгийн зарим газраар бороо орно. Харин нэгдүгээр арав хоногийн эцэс, гуравдугаар арав хоногийн эхээр нутгийн хойд хэсгээр түр зуурын бороотой. Салхи мөн л борооны өмнө түр зуур ширүүсэх бөгөөд нэгдүгээр арав хоногийн дунд үе, хоёрдугаар арав хоногийн эцэс, гуравдугаар арав хоногийн эхэн ба сүүлчээр зарим үед 16-20 метр секунд хүрэх нь.
Говийн нутагт олон жилийн дунджаас бага бороотой
Энэ бүс нутагт агаарын температурын сарын дундаж 19-24 градус дулаан байна. Өмнөговийн өмнөд, Дорноговийн баруун өмнөд хэсгээр олон жилийн дунджийн орчим, бусад нутгаар олон жилийн дунджаас 1.5-2.0 градусаар дулаарах аж. Нэг, хоёрдугаар арав хоногийн сүүлчээр бага зэрэг сэрүүсэх боловч ихэнх хугацаанд нь бүх нутгаар халуун байх төлөвтэй. Ялангуяа нэгдүгээр арав хоногийн дунд үеэр өдөртөө 33-38 градус хүрч хална. Харин гуравдугаар арав хоногийн эхэн ба сүүлчээр сэрүүсч нутгийн хойд хэсгээр шөнөдөө 5-10, өдөртөө 18-23, бусад нутгаар шөнөдөө 9-14, өдөртөө 21-26 градус дулаан байна. Бусад хугацаанд ихэнх нутгаар шөнөдөө 12-17, өдөртөө 24-29 градус дулаан байх гэнэ.
Энэ сард орох борооны хэмжээ нь Өмнөговийн ихэнх нутаг, Дундговийн баруун өмнөд, Дорноговийн өмнөд хэсгээр олон жилийн дунджийн орчим, бусад нутгаар олон жилийн дунджаас бага байна. Сарын сүүлчийн арав хоног илүү бороошино. Нэгдүгээр арав хоногийн дунд үе болон сүүлчээр зарим газраар, хоёр ба гуравдугаар арав хоногийн дунд үеэр нутгийн хойд хэсгээр түр зуурын бороотой. Харин хоёр ба гуравдугаар арав хоногийн сүүлчээр нутгийн зарим газраар дуу цахилгаантай бороо орж, салхи түр зуур ширүүсэхдээ 20-24 метр секунд хүрэх аж.
А.Мягмар